Pomocowy program zwany „Adopcją Serca” lub „Adopcją na odległość”, który rozpoczęliśmy w maju 2010 roku, ma na celu pomoc dzieciom w ich edukacji. Skierowany jest do uczniów z ubogich rodzin w Afryce i na Madagaskarze.

OCZEKIWANIA I TRUDNOŚCI

Ze względu na liczne trudności przy realizacji tego programu, jak już wielokrotnie o tym było wspominane, podjęta została decyzja o modyfikacji niektórych zasad tego programu. Istotnymi przeszkodami w pomyślnej jego realizacji, zgodnie z ustalonymi wcześniej regułami i celami, okazały się:

- Przede wszystkim brak dostatecznej wymiany informacji koniecznych do właściwego funkcjonowania programu. Chodzi tu o sporządzanie przez podmioty pośredniczące w realizacji programu raportów rozliczeniowych dotyczących wydawanych środków zgodnie z ich przeznaczeniem, tj. na edukację dzieci i młodzieży. Są nimi opłacenie czesnego wg taryfy ustalonej przez daną szkołę, kupno materiałów piśmiennych i wyposażenie w nie sponsorowanych uczniów, opłacenie im posiłku w stołówce szkolnej w dni nauki w szkole. Obok powyższych informacji i rozliczenia otrzymanego funduszu oczekiwany był jakiś „znak życia” i wdzięczności od wspomaganych beneficjentów (uczniów). Kilka zdań napisanych do sponsorów np. przez grupę sponsorowanych dzieci, życzenia świąteczne z okazji Bożego Narodzenia czy Wielkanocy oraz kilka słów podziękowania byłyby nie tylko oznaką „dobrych manier”, ale także spełnieniem tego, co jest zgodne z zasadą sprawiedliwości i należy się tym wszystkim, którzy niejednokrotnie rezygnując z pewnych rzeczy, do których mają prawo, z zarobionymi przez siebie i zaoszczędzonymi w ten sposób pieniędzmi spieszą z życzliwą pomocą potrzebującym. Stanowiłoby to także potwierdzenie faktu, że ofiarowane przez sponsorów pieniądze rzeczywiście są wykorzystywane zgodnie z określonym przez nich celem. Takie działanie byłoby też pozytywnym czynnikiem wychowawczym w procesie prawidłowej formacji młodego pokolenia.

- Czasochłonna administracja, pewne ograniczenia w zarządzaniu danymi osobowymi beneficjentów programu, jak np. RODO (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych) obowiązujące głównie w krajach europejskich, które zabrania przekazywania danych osobowych, w szczególności dzieci. Pośrednictwo misjonarzy w realizowaniu programu także okazało się dla nich zbyt uciążliwe i czasochłonne.

PRÓBA MODYFIKACJI

Z powyższych racji podjęta została próba zmodyfikowania systemu zarządzania programem. Szczegóły sprowadzają się zasadniczo do dwóch spraw:

1. Przerzucenie części odpowiedzialności za prowadzenie programu „Adopcji Serca” na placówki oświatowo-wychowawcze (także parafie i wspólnoty zakonne), które są zainteresowane programem.

2. Druga modyfikacja dotyczy kwestii kontaktu i wymiany informacji, które mają istotny wpływ na funkcjonowanie programu.

Dotychczas program funkcjonował według modelu: SPONSOR (Darczyńca) – BENEFICJENT (konkretny uczeń zgłaszany najczęściej przez któregoś spośród misjonarzy pracujących w danym kraju misyjnym, a czasem także przez wspólnotę zakonną). Osoba zgłaszająca się do udziału w naszym programie jako Sponsor-Opiekun deklarowała chęć podjęcia się opieki duchowej (modlitwa) oraz materialnej (finansowej) nad jednym konkretnym dzieckiem/uczniem z kraju misyjnego. Otrzymywała wtedy takiego podopiecznego na co najmniej jeden rok lub na dłuższy czas, np. nawet do końca jego edukacji. Zgłaszającemu się kandydatowi na opiekuna komunikowane były najkrótsze, ale istotne informacje o dziecku (nazwisko, imię, data urodzenia oraz zdjęcie dziecka). Podejmując rolę Opiekuna-Sponsora, osoba zobowiązywała się wpłacać na edukację swojego podopiecznego 15 euro lub 20 USD (wtedy w przybliżeniu ok. 60 zł) miesięcznie, w Polsce 60 zł przez 12 miesięcy w roku (czyli 180 euro lub 240 USD, lub w Polsce 720 zł rocznie).

PROPONOWANY MODEL PROGRAMU

Jeśli chodzi o Sponsorów-Opiekunów, nie ma żadnych zobowiązań czy deklaracji. Kwota składana na pomoc dzieciom jest także zupełnie dowolna, zarówno pod względem wysokości, jak i częstotliwości. Czas opieki również jest dowolny, tzn. może to być działalność jednorazowa lub podjęta na jakiś określony bądź nawet nieokreślony czas.

Jeśli chodzi o dziecko do opieki, pozostaje ono zupełnie anonimowe. Nikt go nie zgłasza. Z pozyskiwanych od Ofiarodawców kwot z przeznaczeniem na pomoc dzieciom w ich edukacji jest tworzony fundusz. Następnie środki te przekazywane są poszczególnym szkołom, które zadeklarowały potrzebę takiej pomocy oraz chęć współpracy zgodnie z regulaminem. Wysokość przekazywanego funduszu danej szkole będzie zależna od ilości zebranych środków oraz liczebności samej szkoły czy grupy dzieci potrzebujących pomocy.

OBOWIĄZKI I ZADANIA SZKOŁY LUB PLACÓWKI EDUKACYJNEJ
(BĘDZIE TO ZAWSZE SZKOŁA KATOLICKA, CZYLI PROWADZONA PRZEZ KSIĘŻY, ZAKONNIKÓW, ZAKONNICE CZY PARAFIĘ, OSOBĘ ŚWIECKĄ POD NADZOREM PARAFII)

KOMISJA DO SPRAW SPONSORINGU

Po pierwsze, powołać komisję, w skład której wejdą: przedstawiciele zarządu szkoły, grona pedagogicznego oraz grona rodzicielskiego. Komisja ta będzie władna rozpatrywać prośby i desygnować uczniów tejże placówki wychowawczej do otrzymywania pomocy wg kilku kryteriów:

- uczeń pochodzi z rzeczywiście ubogiej rodziny, która nie jest w stanie opłacić mu czesnego i wyposażyć w najpotrzebniejsze w szkole przybory,

- uczeń jest pracowity i zazwyczaj promuje do kolejnej klasy,

- jest uczniem tejże szkoły; danej szkole zależy, aby każdy uczeń opłacał regularnie czesne, bo szkoła nie ma subwencji państwa i środki na pensje dla swoich pracowników (nauczycieli) czerpie właśnie z wpłacanego przez uczniów czesnego,

- na koniec roku szkoła sporządzi sprawozdanie z zarządzania otrzymanym funduszem, tj. określi, ilu uczniów korzystało z funduszu, czyli miało opłacone czesne (wg poziomu), zakupione i podarowane materiały piśmienne, przybory szkolne,  fartuch, tam, gdzie jest wymagany (najwyżej raz w roku – jeśli pozwoli na to otrzymany fundusz), oraz opłacone śniadanie (jeden posiłek dziennie w dni nauki w szkole),

- szkoła (dyrekcja lub wyznaczona przez nią osoba) zadba, aby uczniowie korzystający z pomocy programu „Adopcji Serca” napisali do swoich (anonimowych) sponsorów przynajmniej raz w roku „kilka słów” podziękowania. Najlepiej byłoby, gdyby takie list pisała grupa uczniów z okazji Wielkanocy oraz Bożego Narodzenia i Nowego Roku, wraz z życzeniami i podziękowaniem za pomoc. Może to być także nieco dłuższy list poruszający różne problemy, na jakie napotyka dana społeczność, oraz prośby. Listy te winny być podpisane przez grupę uczniów i wraz ze zdjęciem (koniecznie grupowym) sponsorowanych uczniów danej placówki dydaktycznej czy parafii powinny być przekazywane do Biura Misyjnego, a następnie po przetłumaczeniu na język polski będą publikowane w aktualnym w danym okresie numerze biuletynu misyjnego „Misyjnym Szlakiem”.

Listy od Beneficjentów (dwa czy trzy listy różnych poziomów) będą również stanowiły dowód dla Ofiarodawców, że złożone przez nich środki faktycznie przekazywane są na pomoc dla sponsorowanych dzieci z ubogich rodzin, czyli zgodnie z przeznaczeniem nadanym przez Ofiarodawców.

Takie roczne (lub półroczne) sprawozdanie będzie oczekiwane od szkoły (parafii, wspólnoty zakonnej) jako obowiązkowe. Wzór sprawozdania został przekazany wszystkim szkołom i parafiom, których podopieczni są przez naszych Czcigodnych Darczyńców już sponsorowani. Niedopełnienie tego wymogu będzie skutkować wstrzymaniem dalszego finansowania.

LISTY OD SPONSOROWANYCH DZIECI

Drugi wymóg, tj. list od uczniów, którego redakcja może być nawet wspomagana przez nauczyciela, duszpasterza lub inną osobę dorosłą, ale zawsze podpisany przez samych uczniów beneficjentów, jest swoistym przejawem ich wdzięczności wobec sponsorów (podziękowania, życzenia świąteczne czy nawet niewielka refleksja na temat sytuacji społecznej w ich kraju). Będzie istniała także – zgodnie z naszymi założeniami – możliwość nawiązania kontaktów z rówieśnikami na misjach. Do tej pory zdarzały się takie podziękowania – relacje od uczniów, ale sporadycznie. Były one drukowane w biuletynie „Misyjnym Szlakiem”.

Powyższy regulamin został już wysłany w języku francuskim do wszystkich placówek, które wspomagamy na Madagaskarze (oto adres, gdzie wymienieni są nasi odbiorcy: https://adopcjaserca.org.pl/adopcja-zbiorowa/). Mamy nadzieję, że wszystkie szkoły, które wspomagamy, zaakceptują nowe zasady i zadośćuczynią naszym wymaganiom.

UWAGI KOŃCOWE

Do tej pory pozytywnie odpowiedziało już Liceum z Fianarantsoa prowadzone przez Ojców Kapucynów. Sprawozdanie to drukowaliśmy w 30 numerze biuletynu misyjnego. Dowiadujemy się z niego, że w tej konkretnej szkole z naszego programu skorzystało 41 uczniów oraz że jeśli chodzi o wysokość przesyłanej ofiary na jednego ucznia, jest ona w zupełności wystarczająca na pokrycie kosztów edukacji jednego ucznia nawet w klasie maturalnej.

Program „Adopcji Serca” prowadzimy od maja 2010 roku. W okresie największego zainteresowania było ponad 540 podopiecznych, którzy do tej pory powinni byli w większości ukończyć szkołę, także dojść do matury. Ci jednak, którzy jeszcze szkoły nie ukończyli, nie doszli jeszcze do klasy maturalnej, a nadal uczą się i pozostają w kontakcie ze swoim opiekunem (szkołą, parafią czy misjonarzem), będą w dalszym ciągu otrzymywali rozpoczętą pomoc. Jak sądzę jednak, są bardzo nieliczni. Na moją prośbę o listę uczniów, którzy dalej uczęszczają do szkoły, misjonarze w większości milczą. Stąd domyślam się, że ich podopieczni albo szkołę ukończyli, albo z takich czy innych racji przerwali edukację.

Wysyłając kolejną kwotę na edukację, czynię zawsze uwagę, że posyłana kwota jest na opłacenie czesnego oraz na inne opłaty szkolne, dla uczniów wcześniej objętych programem „Adopcji Serca” indywidualnej, ale nadal uczęszczających do szkoły. Sponsorzy tych dzieci są jednak wolni w swojej decyzji na przyszłość. Kto z Czcigodnych Państwa chce kontynuować pomoc, może nadal to robić. Jeśli jednak dany podopieczny już do szkoły nie uczęszcza, pomoc przesłana dla niego zostanie (przez daną szkołę) skierowana dla innego ucznia, który chce się uczyć i osiąga pozytywne wyniki.

W chwili obecnej, już także wg nowego regulaminu, wspieramy w niesieniu pomocy w edukacji dzieciom z ubogich rodzin następujące szkoły:

1. Liceum Ojców Kapucynów pw. św. Franciszka z Asyżu w Fianarantsoa.  
2. Prywatny college założony przez panią Teresę Rabenarimanitra, emerytowaną nauczycielkę, która w wiosce Fialofa obecnie kieruje tą szkołą, zwaną Mampitasoa.
3. Szkoła pw. św. Moniki Sióstr Augustianek w Fianarantsoa.
4. Stowarzyszenie „Sun Rise” założone przez siostrę Laurence Marie Odile Rasoavahiny OSA dla dzieci ulicy.
5. Szkoła Sióstr Bożej Opatrzności (s. Armeline Razafinirina CSDP) w Fianarantsoa.
6. Szkoła i sierociniec Sióstr Baptystynek w Fianarantsoa.
7. Szkoła Radiowa ojca Andrzeja Leśniary SJ, Chikuni, Zambia.
8. Szkoły ojca Ludwika Zapały w Kasungu, Malawi (głównie dożywianie dzieci).
9. Młodzież studiującą z duszpasterstwa akademickiego ojca Gerarda Karasa SJ w Chikuni, Zambia.

Dla wyżej wymienionych szkół i duszpasterstw jest gromadzony fundusz z ofiar na „Adopcję Serca” wpłacanych przez naszych drogich Ofiarodawców. Fundusz jest wysyłany do poszczególnych szkół (duszpasterstw) dla sponsorowanych beneficjentów zasadniczo dwa razy w roku.

W poprzednim numerze biuletynu (nr 30, na Boże Narodzenie 2024) są już drukowane pierwsze sprawozdania i rozliczenia otrzymanego od nas funduszu.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej „Adopcji Serca”: https://adopcjaserca.org.pl/adopcja-zbiorowa/